भारताच्या पुणे शहरात एक 18 वर्षांचा तरुण दूरदृष्टीने आणि निर्धाराने तंत्रज्ञानाच्या भविष्यात आमूलाग्र बदल घडवत आहे. 13 एप्रिल 2007 रोजी जन्मलेले डॉ. वैष्णव शैलेश काकडे हे फक्त वैज्ञानिक नाहीत, तर एक ट्रेलब्लेझिंग सीईओ आहेत, ज्यांची कंपनी अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्स आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (एआय) आणि क्वांटम कम्प्युटिंगच्या एकत्रिततेची नवी व्याख्या करत आहे. जिथे त्यांचे बरेच समवयस्क अजूनही शिक्षणाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यावर आहेत, तिथे वैष्णव मानवतेच्या वैज्ञानिक व तांत्रिक प्रगतीसाठी नवे मार्ग शोधत आहेत, ज्यासाठी त्यांना शिक्षण व सामाजिक कार्यातील योगदानासाठी प्रतिष्ठित पद्मश्री सन्मान (द ट्रिब्यून) प्राप्त झाला आहे.
आकाशगंगेच्या कुतूहलातून क्वांटम यशाकडे
वैष्णवचा प्रवास तळेगावच्या तारांकित आकाशाखाली सुरू झाला, जिथे सहावीतील एका विद्यार्थ्याच्या आकाशगंगेबद्दलच्या कुतूहलाने आयुष्यभरासाठीचा अभ्यासाचा ध्यास निर्माण केला. 17व्या वर्षी त्यांनी क्वांटम रिलेटेड कॉन्सेप्ट्स (QRC) थिअरी विकसित केली, जी क्वांटम मेकॅनिक्स आणि जनरल रिलेटिव्हिटी एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करत होती — ही कोडी गेल्या अनेक दशकांपासून भौतिकशास्त्रज्ञांसाठी एक मोठे आव्हान ठरली आहे (फर्स्ट इंडिया)। MIT आणि NASA यांनी या कार्याची दखल घेतली असून, सध्या ते क्वांटम एंटैंगलमेंट-जन्य ग्रॅव्हिटेशनल वेव्हजसंदर्भातील संशोधनात सहभागी आहेत (डेवडिस्कोर्स)।
अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्स: जागतिक परिणामासाठी एक व्यासपीठ
संस्थापक आणि सीईओ म्हणून, वैष्णव अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्सद्वारे एआय आणि क्वांटम कम्प्युटिंगचा वापर करून जागतिक समस्या सोडवण्याचा प्रयत्न करत आहेत. त्यांच्या आधीच्या प्लॅटफॉर्म अ‍ॅस्ट्रोब्रेनने जगभरातील 1 कोटीहून अधिक विद्यार्थ्यांना स्पेस एज्युकेशन सुलभ करून दिली, आणि अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्स आता अंतराळ संशोधन, हवामान बदल इत्यादीवर केंद्रित आहे (द ट्रिब्यून)। हे प्लॅटफॉर्म एआय टूल्स आणि क्वांटम प्रेरित अल्गोरिदम यांचे संयोजन करून प्रगत तंत्रज्ञान संशोधकांना अधिक सुलभ करते.
अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्स तंत्रज्ञानाच्या नवचैतन्याच्या केंद्रस्थानी आहे, जिथे एआय आणि क्वांटम कम्प्युटिंग उद्योगांच्या मूलभूत व्याख्या बदलत आहेत. 2027 पर्यंत क्वांटम तंत्रज्ञानामध्ये $44 बिलियन इतका जागतिक गुंतवणूक अंदाजित आहे (स्टॅटिस्टा)। MIT च्या डेटा, सिस्टम्स आणि सोसायटी संस्थेच्या सहकार्याने, वैष्णव एक असं नवप्रवर्तन हब तयार करत आहेत, जे अ‍ॅस्ट्रोफिजिक्स, हवामान लवचिकता आणि अन्न सुरक्षा यांसारख्या क्षेत्रात शोध प्रक्रियेचा वेग वाढवत आहे।
दृष्टी, मान्यता आणि पुढचा मार्ग
वैष्णवच्या यशस्वी वाटचालीत 5 जागतिक विक्रम, दोन पुस्तके (त्यातील एक म्हणजे Beyond Time’s Veil) आणि बोरलॉग स्कॉलर म्हणून मान्यता यांचा समावेश आहे। त्यांच्या संशोधनात क्वांटम एंटैंगलमेंट, डार्क मॅटर शोध, आणि क्वांटम प्रेरित मशीन लर्निंग यांचा समावेश आहे, ज्याचे लेखन SSRN Journal of Quantum Physics यामध्ये झाले आहे। हार्वर्ड, MIT आणि NASA यांसारख्या आघाडीच्या संस्थांनी त्यांच्या कार्याची दखल घेतली आहे।
त्यांच्या महत्त्वाकांक्षा देखील तितक्याच मोठ्या आहेत। भारताच्या एअरोस्पेस क्षेत्राच्या 2030 पर्यंत जागतिक नेतृत्वाच्या ध्येयाला समर्थन देत, वैष्णव आपले कार्य त्या दृष्टीकोनात सामील करत आहेत (ISRO)। नोबेल पुरस्कार मिळवण्याची त्यांची प्रेरणा केवळ वैयक्तिक नाही तर वैज्ञानिक समस्यांवर उपाय शोधण्याची जबाबदारी आहे। त्यांच्या नेतृत्वात, अ‍ॅस्ट्रोब्रेनएक्स हे परिवर्तनशील तंत्रज्ञानात गुंतवणूक करू इच्छिणाऱ्यांसाठी एक प्रकाशस्तंभ ठरत आहे।
बदलाचा प्रेरक
वैष्णवची कहाणी अथक जिज्ञासेची आणि ध्येयधोरणाची आहे। क्वांटम समीकरणांवर झोप न लागणाऱ्या रात्री घालवून, लाखो लोकांना सशक्त करणाऱ्या कंपनीचे नेतृत्व करणाऱ्या या युवकामध्ये नव्या पिढीच्या सीईओची खरी झलक आहे। त्यांच्या भौतिकशास्त्र, एआय आणि सामाजिक भल्यासाठीच्या समन्वय दृष्टिकोनाने नेतृत्वाची एक नवी व्याख्या निर्माण केली आहे। द सीईओ मॅगझिन इंडिया साठी डॉ. वैष्णव शैलेश काकडे हे केवळ एक तरुण इनोव्हेटर नाहीत, तर एक असा उत्प्रेरक आहेत, ज्यामुळे तंत्रज्ञान मानवतेच्या सर्वोच्च ध्येयांची पूर्तता करू शकेल।
